HOE WERKEN GELUKSHORMONEN?
Hormonen ofwel neurotransmitters regelen veel verschillende processen in je lichaam. Sommige hormonen zorgen ervoor dat je jezelf verdrietig, angstig, of boos kunt voelen. Andere hormonen zorgen ervoor dat je jezelf blij, gelukkig of euforisch kunt voelen. Dit zijn onze gelukshormonen.
De vier belangrijkste gelukshormonen zijn serotonine, dopamine, endorfine en oxytocine. En het mooie van deze gelukshormonen is dat je de aanmaak hiervan zelf positief kunt beïnvloeden.
ENDORFINE
Het hormoon endorfine is belangrijk voor ons lichaam, doordat endorfine pijnstillende eigenschappen heeft. Tijdens een zware inspanning scheidt een gedeelte van ons brein (de hypothalamus) endorfine uit om de pijn van de fysieke inspanning te maskeren. Dit zorgde er eeuwen geleden voor dat wij goede jagers waren. Daardoor hoefden onze voorouders niet zo snel als een luipaard te zijn, ze hielden het gewoonweg langer vol. Tegenwoordig hoeven we niet meer te jagen, maar maakt ons brein nog wel endorfine aan. We ervaren endorfine bijvoorbeeld bij de volgende activiteiten:
- Sporten
- Seks
- Eten
- Lachen
- Mediteren
DIKKE ENDORFINE TIP – MAAK TIJD VOOR DIT SOORT ACTIVITEITEN
DOPAMINE
Dopamine is het hormoon dat ons in staat stelt genot en blijdschap te kunnen ervaren, het komt vrij bij fijne ervaringen. Denk maar eens aan het afwerken van je to-do lijstje, heerlijk eten, seks, of het behalen van je doelen. Het grootste probleem bij dopamine is dat het fijne gevoel ook weer snel wegebt. Maar omdat dopamine ontzettend lekker voelt, willen we zo snel mogelijk een nieuwe boost hebben. Dit is ook de reden dat we aan activiteiten en producten, waarbij we veel dopamine aanmaken, makkelijk verslaafd kunnen raken. We kunnen deze verslavingsgevoeligheid ook gebruiken om er iets positiefs van te maken.
DIKKE TIP VOOR MEER DOPAMINE – MAAK KLEINE STAPJES
Zoals je zojuist al hebt kunnen lezen komt dopamine ook vrij wanneer we taken afronden en wanneer we onze doelen behalen. Als je je doelen verdeelt in kleine stapjes krijg je elke keer een fijne dopamine boost. Aangezien we dit fijne gevoel graag ervaren, is het makkelijker om door te zetten op de momenten dat je het even moeilijk hebt.
SEROTONINE
Serotonine is een gelukshormoon met een grote invloed heeft op ons lichaam. Zo reguleert serotonine een aantal vitale lichaamsfuncties zoals ons immuunsysteem, onze nieren, hart en bloedvaten en onze spijsvertering. Daarnaast houdt serotonine ons humeur in balans, doordat het een grote invloed heeft op onze gemoedstoestand. Serotonine heeft daardoor ook een groot effect op ons zelfvertrouwen. Hoe meer serotonine we namelijk in ons lichaam hebben, hoe minder gevoelig we namelijk zijn voor afwijzing van anderen. We kunnen dit gevoel ervaren wanneer we respect en waardering krijgen. Dit geeft ons dan een trots gevoel en werkt statusverhogend, waardoor er opnieuw serotonine aangemaakt wordt.
Zo werkt serotonine in de praktijk
Om aan te geven hoe dit werkt wil ik je je graag even meenemen naar een lezing waar ik een tijdje geleden ben geweest. Het was een bijeenkomst waar de spreker niet alleen continu aan het woord was, maar waarbij continu interactie met het publiek werd gezocht. Om beurten werd een ieder van ons gevraagd om iets persoonlijks te delen of een zojuist gestelde vraag te beantwoorden. Elke keer stond er iemand ongemakkelijk op en begon hakkelig zijn verhaal te doen (uitzonderingen daargelaten).
Op een gegeven moment vroeg de spreker een dame om op te staan en haar verhaal te doen. Haar reactie was als volgt: “ik doe dat liever niet want ik vind het erg spannend om voor een groep mijn verhaal te doen”. Waarop de spreker het volgende zei: “ik begrijp je gevoel volkomen en ik denk de rest van de zaal ook. Het staat je ook vrij om lekker te blijven zitten, maar ik wil je dit vragen:”
“Wil je een kort moment van overwinning hebben door het niet te doen of wil je heel even je verhaal doen, een overwinning vieren op jezelf, en daarna van ons een groot applaus krijgen en de rest van de avond ontzettend trots zijn op jezelf?”.
Moed hebben om onze comfortzone op te rekken
De spreker die avond heeft volgens mij precies begrepen hoe serotonine werkt. Serotonine kan namelijk als een positieve spiraal werken. Het enige wat we hiervoor hoeven te doen is de moed opbrengen om onze comfortzone op te rekken waardoor we iets durven te doen waar we trots op kunnen zijn en waardoor we extra zelfvertrouwen krijgen. En wat denk je, die mevrouw heeft uiteindelijk haar verhaal gehouden, een enorm applaus gekregen en zal daarna ongetwijfeld met een ontzettend trots gevoel naar huis zijn gereden.
DIKKE SEROTONINE TIP – REK JE COMFORTZONE OP
OXYTOCINE
Oxitocine is het hormoon dat wordt aangemaakt bij sociale interactie. Dit hormoon maakt ons sociaal en geeft ons het gevoel van vriendschap, liefde en vertrouwen. We maken oxytocine aan wanneer we bij onze vrienden, goede collega’s of familie zijn. Vroeger hadden we dit nodig om te overleven. Tegenwoordig hoeven we niet meer te jagen. Toch is sociaal contact en het gevoel erbij te willen horen nog steeds van enorm belang voor ons als mensen. We moeten namelijk op anderen kunnen vertrouwen en hebben elkaar nog steeds hard nodig bij tal van activiteiten. Simon Sinek heeft hierover een hele mooie presentatie gegeven die je terug kunt vinden op youtube: Why leaders eat last.
Oxitocine wordt helaas alleen afgegeven wanneer we echt contact maken met anderen, zoals bijvoorbeeld bij knuffelen of een goed gesprek. Sociale media geven ons bijvoorbeeld ook het gevoel dat we ergens bij horen, alleen is dit niet genoeg voor de aanmaak van oxytocine. Hiervoor hebben we face to face contact nodig en moeten we affectie en intimiteit met iemand anders kunnen delen. Alleen dan maken we dit gelukshormoon aan en creëren we het gevoel van echte verbondenheid. Daarom is voldoende intimiteit en echt contact met anderen zo ontzettend belangrijk voor ons eigen geluk. Maak daar dus voldoende tijd voor.
DIKKE OXYTOCINE TIP – MAAK ECHT CONTACT
KNUFFELEN VOOR GELUKSHORMONEN
Knuffelen om de aanmaak van gelukshormonen te stimuleren. Dat is precies wat ik een tijdje geleden heb gedaan in het centrum van Nijmegen. Ik ben de straat op gegaan en heb zoveel mogelijk mensen geknuffeld. Benieuwd naar het resultaat?
Meer leren over je eigen geluk en hoe je zelf de aanmaak van gelukshormonen kunt beïnvloeden? Bekijk dan snel één van onze andere artikelen.