Stel je voor je zit in je favoriete lunchroom, wachtend op een vriendin en bladert door een tijdschrift. Terwijl je dit doet wordt je aandacht onbewust getrokken door alle geluiden en bewegingen om je heen. Er lopen elke keer verschillende mensen voorbij en je vraagt je af wanneer je vriendin er aankomt, ze is namelijk al 5 minuten te laat.
Dit alles gebeurt heel onbewust, want ondertussen ben je nog steeds aan het lezen alleen ben je er met je aandacht niet meer bij.
Herken je het gevoel dat je iets aan het lezen bent, je gedachten afdwalen en je eigenlijk niet weet wat je nou eigenlijk gelezen hebt? De kans is groot dat dit zojuist ook is gebeurt, want wat heb je hierboven nou eigenlijk gelezen? Las je alleen maar of ben je je ook bewust van wat je zojuist allemaal hebt gelezen?
Er zijn nog veel meer momenten waarop wij dingen doen terwijl we deze niet echt ervaren. Is het je wel eens gebeurt dat je de auto in bent gestapt, op je bestemming bent aangekomen en je afvraagt hoe je daar eigenlijk bent gekomen? Of ga eens terug naar de laatste keer dat jij met een goede vriend(in)hebt afgesproken om eens gezellig te gaan lunchen. Jullie hebben heerlijk bijgepraat, maar heb je toen ook echt geluisterd? Was je er met je volle aandacht bij of dwaalde je aandacht stiekem af naar de gesprekken om je heen, het berichtje op je telefoon of naar het verhaal dat jij graag wilde vertellen?
Gelukkig ben je niet alleen! Bijna iedereen kent het gevoel wel. Je bent met iemand in gesprek en ondertussen denk je aan hele andere dingen. Je hoort wellicht de woorden, maar de boodschap die de ander jou probeert te vertellen komt niet binnen. Hoewel het ons allemaal wel eens is overkomen vinden we het vaak niet leuk -of zelfs onbeschoft- wanneer onze gesprekspartner geen aandacht voor ons heeft. Maar hoe kan dit nu eigenlijk?
Normaal gesproken zijn onze ervaring en het bewustzijn van deze ervaring met elkaar verbonden. Wanneer je een heerlijk stukje taart in je mond stopt, proef je dan ook direct daarna cake, slagroom en de heerlijke aardbeien. In sommige gevallen zijn de ervaring en het bewustzijn van deze ervaring niet zo goed met elkaar verbonden. Dit komt doordat de visuele informatie en ons bewustzijn van deze ervaring in verschillende delen van onze hersenen worden verwerkt. Zo kun je dus iets lezen terwijl je je eigenlijk niet bewust bent van wat je zojuist hebt gelezen, zo kun je ergens heen rijden op de automatische piloot en zo kun je gesprekken voeren zonder dat je echt hebt geluisterd (Stumbling on Happiness, Gilbert).
We doen een heleboel dingen onbewust. Sterker nog, veruit de meeste dingen doen we onbewust en automatisch. Dit doen we allemaal met ons onderbewuste brein. Dit is het gedeelte waarin alle psychologische processen plaatsvinden waarvan we ons niet bewust zijn, maar die ons gedrag, denken of emoties wel beïnvloeden (Dijksterhuis, 2008). Een klein gedeelte van de tijd gebruiken we ons bewuste brein. Dit is het gedeelte van ons brein waarmee we ons bewust zijn van ons eigen bestaan, onze ervaringen en gedachten.
Circa 90 tot 95% van de tijd gebruiken we ons onderbewuste brein. Hier krijgen we helemaal niets van mee. Ons onderbewuste brein is namelijk veel sneller en heeft een veel grotere opslagcapaciteit. Ons bewuste brein heeft maar een beperkte capaciteit, is een stuk trager met de verwerking van informatie en kan eigenlijk maar één ding tegelijk. Maar waarom zouden we dan eigenlijk nog iets bewust doen, onbewust werken is toch veel sneller en efficiënter? Klopt helemaal, maar ons bewuste brein heeft echter één groot voordeel. Door ons bewuste brein zijn we onszelf bewust van ons eigen bestaan, onze ervaringen, emoties en gedachten (Swaab, 2015). Ons bewustzijn is wat ons onderscheidt van andere zoogdieren en juist dit bewustzijn is zo belangrijk om van iets te kunnen genieten, ergens blij van te worden en geluk te kunnen ervaren.
Want hoe voelt het om een knuffel te krijgen van een goede vriend(in) terwijl je met hele andere dingen bezig bent? Hoe proeft de heerlijke maaltijd die je partner voor je heeft gemaakt, wanneer jij met je hoofd nog met werk bezig bent? Wat hebben we eraan wanneer we een interessant boek lezen maar er niets van meekrijgen? Helemaal niets! Maar bedenk eens hoe fijn het is wanneer we bewust aandacht hebben voor alles wat we doen? Dan voelt de knuffel van je goede vriend(in) ineens warm en fijn, smaakt de maaltijd die je partner met moeite voor je heeft gemaakt heerlijk en wordt het interessante boek ineens echt de moeite waard om te lezen. Hoe krijg je dit voor elkaar?
De oplossing is heel eenvoudig! Wees je bewust van de beperkingen van je eigen brein. Ons brein kan niet multitasken, dus probeer dan ook niet teveel dingen tegelijk te doen. Doe alles stap voor stap en geef je bewuste brein de tijd om alles te verwerken. Neem de rust om de dingen die je doet bewust te ervaren.
Probeer het de aankomende week eens uit, neem jezelf voor om één dag lang alles met aandacht te doen en focus je op hetgene wat je op dat moment doet, de maaltijd die je eet, de knuffel die je krijgt en de gesprekken die je voert. Laat je niet afleiden en neem de tijd. Heel veel succes!
Trackback van jouw site.